| Stront | |
 | |
 Zobacz artykuł na wikipedii Stront
| |
Stront (Sr, Strontium) – srebrzystobiały metal z grupy berylowców. Posiada 39 znanych izotopów, licząc z jądrami wzbudzonymi, z czego cztery nieradioaktywne i występujące naturalnie (Sr-84, -86, -87 i -88). Największe zastosowania mają Sr-89, o czasie połowicznego rozpadu wynoszącym ponad 50 dni, oraz Sr-90. Sr-89, podobnie jak Sr-90 służy jako materiał do radioterapii nowotworów układu kostnego.
Stront-90
Stront-90 to izotop strontu mający największe znaczenie pod względem radiologicznym. Okres połowicznego rozpadu to 28,78 lat, rozpadając się na Itr-90. Emituje promieniowanie beta, przez co jest silnie niszczący, jeżeli dostanie się do organizmu żywego. Zostaje pochłonięty najczęściej wraz z wodą lub pożywieniem już wcześniej zawierającym stront. Z chemicznego punktu widzenia jest podobny do wapnia, przez co w postaci jonowej jako kationy Sr2+ może zostać wchłonięty i wbudowany w układ kostny. Usunięcie go z organizmu, tak jak zbadanie jego zawartości w ciele żywym, jest niezwykle trudnym procederem. Powoduje raka kości, raka szpiku kostnego oraz białaczkę, jednak w odpowiedniej terapii może służyć jako czynnik leczniczy tych właśnie dolegliwości. W przemyśle używa się go do pomiaru grubości materiałów oraz jako paliwo w radzieckich radioizotopowych generatorach termoelektrycznych, w postaci fluorku strontu.
Stront-90 a Czarnobyl
Sr-90 powstaje w wyniku rozszczepienia jądra atomowego. Jest produktem ubocznym zarówno wybuchu bomby atomowej, jak i katastrofy w Czarnobylu. Obok jodu-131 oraz cezu-137 jest jednym z trzech izotopów pierwiastków o największym znaczeniu radiologicznym, biorąc pod uwagę skażenia postczarnobylskie.
Według ukraińskich organizacji szacuje się, że w 2000 roku w Zonie znajdowało się 20790 Ci radioaktywnego strontu. Znaczna większość strontu jaka opadła w Zonie to cząstki niezjonizowane, które są ciężko transportowane w ekosystemie. Opadły w płytkich glebach, z czasem wchłanianie przez trawy, rośliny owoców leśnych i grzyby, czyli organizmy o krótkich korzeniach. Następnie w łańcuchu pokarmowym, zjedzone runo leśne, a z nim stront, wędruje w ciała dzików, sarn, gryzoni i innych tego typu zwierząt. Pożary traw w Zonie spowodowałyby uwolnienie ogromnej ilości tego pierwiastka ponownie do atmosfery.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli chodzi o opady strontu-90 z chmur radioaktywnych, to największa jego część trafiła nad Wyspy Brytyjskie, jednak w postaci cząstek zjonizowanych, gotowych od razu wejść w obieg przyrody.
