Łuk

Projekt nowego sarkofagu

Łuk (ukr. Арка; oficjalnie: НБК – Новый Безопасный Конфайнмент, pol. NBK/NBP – Nowa Bezpieczna Powłoka) – budowany projekt zastępczy dla przestarzałego Sarkofagu. Zleceniobiorcą przedsięwzięcia jest francuska spółka „NOVARKA”, utworzona specjalnie dla tego projektu. Obecnie budowane są specjalne szyny, na których zostanie wznoszona dalsza konstrukcja.

Pierwsze projektu zostały stworzone w grupie składającej się z kompanii Bechtel&Battele z USA, EDF z Francji, ukraińskim KSK, Kijowskim Instytutem „Energoprojekt” oraz Instytutem Problemów Bezpieczeństwa Elektrowni Atomowych. Został on poddany zatwierdzony 5 lipca 2004 roku.

17 września 2007 roku przetarg na budowę Nowej Bezpiecznej Powłoki wygrał koncern francuski NOVARKA. Zgodnie z założeniami prawnymi, NBK ma za zadanie nie tylko izolować czwarty blok, ale i posiadać system usuwania materiałów w nim zawartych. Główna budowla ma mieć rozpiętość 257,44 m (kierunek północ-południe), wysokość 108,39 m i długość 162 m. Zbudowany zostanie także system ochrony, pomocy i demontażu starego Sarkofagu. Łuk będzie maksymalnie zautomatyzowany. W projekcie zainstalowany ma być również system kontroli stanu budowlanego, kontroli sejsmologicznej, system kanalizacyjno-wentylacyjny oraz system kontroli radiacyjnej.

Głównymi celami projektu Nowej Bezpiecznej Powłoki są:

• Ochrona ludności, środowiska i personelu przed anormalnymi zjawiskami związanymi z przetrzymywaniem, przebudowywaniem i oczyszczaniem z materiałów promieniotwórczych.
• Hamowanie rozprzestrzeniania promieniowania jonizującego i radionuklidów.
• Wydobywanie materiałów promieniotwórczych, odprowadzanie wody oraz demontaż starego Sarkofagu.
• Kontrola zmian zachodzących wewnątrz zniszczonego reaktora.
• Tzw. obrona fizyczna, czyli niedopuszczenie, aby materiały dostały się w niepowołane ręce.

Projekt wedle założeń ma przetrwać przynajmniej sto lat.

NBK

Animacja przedstawiająca budowę oraz funkcjonowanie nowego Sarkofagu

Rozwiązania konstrukcyjne

Wznoszenie budowli ochronnej tego typu jest przedsięwzięciem pionierskim na skalę światową. Według projektu, Łuk będzie zbudowany na specjalnych „szynach”, które zostaną stworzone w trakcie projektu. Szyny wybudowane przed reaktorem, pozwolą wznieść Nową Bezpieczną Powłokę w miejscu oddalonym od przeszkadzających budynków, drzew i starego sprzętu, którego na CzAES nie brakuje. Następnie przez system hydrauliczny Łuk przez szyny zostanie nasunięty na czwarty blok.

Sam Łuk zostanie wzniesiony w dwóch etapach. Pierwszy, to ustawienie konstrukcji głównej Łuku. Za pomocą specjalnego rusztowania z dźwigami, jak pokazano na filmiku obok, kolejne odcinki konstrukcji będą wznoszone po trzy żebra i przesuwane dalej, robiąc miejsce dla trzech kolejnych elementów. Drugi, to pokrycie rusztowania tarczami z wytrzymałego materiału. Wewnątrz zostanie także zamontowany specjalny, zautomatyzowany system rozbiórki starego Sarkofagu.

Realizacja projektu

Prace przygotowawcze

Prace te obejmują działania związane z przygotowaniami do budowy właściwego obiektu. Do tych prac należy m.in.:

• Oczyszczanie placów pod budowę ze starych, pozostawionych konstrukcji (zakończono w kwietniu 2008 roku). Wykonane przez „Ukrtransbud”.
• Oczyszczanie placów z materiałów promieniotwórczych (zakończenie planowane na pierwszą połowę 2010 roku). Wykonywane przez „UTEM-Engineering”.
• Tworzenie infrastruktury drogowej, szkolenia personelu, zagospodarowanie budynków i przygotowywanie czystego placu do budowy. Wykonywane przez koncern NOVARKA.
• Prace związane z wentylacją (NWT). Stary system musi zostać poddany demontażowi, zaś obiekt ten jest konieczny do poprawnego funkcjonowania składowiska w trzecim bloku. Trwa przetarg na wykonawcę prac.

Projektowanie i wznoszenie Nowej Bezpiecznej Powłoki

Roboty te obejmują bezpośrednie realizowanie obiektu Łuku, testy poprawnego działania oraz użytkowania. Do najważniejszych przedsięwzięć tego etapu zalicza się:

• Budowanie fundamentów, głównej konstrukcji Łuku oraz główny system dźwigów (SOK).
• Pokrywanie poszycia NBK, montaż wewnętrznych.
• Instalowanie systemów kontroli oraz wprowadzenie do użytku.
• Demontaż szyn.
• Jednocześnie będą prowadzone działania ku zainstalowaniu systemu demontażu Sarkofagu, infrastruktura dla personelu, zakup sprzętu, analizy oraz konieczne zmiany legislacyjne.

Demontaż Sarkofagu

Po wykonaniu powyższych prac będzie można zacząć demontaż niestabilnych elementów OU oraz substancji promieniotwórczych. W tym etapie zostaną użyte mechanizmy zainstalowane wraz z NBK.