AZ-5, SCRAM – procedura awaryjnego wygaszenia reaktora jądrowego. Polega ona na wsunięciu do rdzenia reaktora wszystkich prętów awaryjnych i kontrolnych (także tych wyjętych wcześniej ręcznie). Pręty awaryjne zrzucone do rdzenia hamują reakcje jądrowe przebiegające w jego wnętrzu, co prowadzi do jego całkowitego wygaszenia. Pręty awaryjne wykonane są z materiałów silnie pochłaniających neutrony (kadm, bor, hafn).
Według niektórych źródeł uruchomienie SCRAM podczas nieudanej próby bezpieczeństwa reaktora RBMK-1000 w Czarnobylu prawdopodobnie pogorszyło sytuację i doprowadziło do wybuchu. Pręty opuszczane były zbyt wolno, a wyloty rur przez które były wprowadzane były powyginane od temperatury panującej we wnętrzu rdzenia reaktora. Wsuwanie prętów w początkowej fazie dawało chwilowy wzrost mocy reaktora, co również było zjawiskiem wysoce niekorzystnym. Po katastrofie w Czarnobylu system SCRAM został dopracowany, co miało zapobiec podobnym przypadkom w przyszłości. Uruchomienie procedury AZ-5 mogło być odpowiedzią na nagły wzrost mocy, jednakże Diatłow pisze:
- Przed godziną 01:23:40 centralny system kontrolny (...) nie zarejestrował żadnych zmian parametrów, które usprawiedliwiałyby AZ-5. Komisja (...) zebrała i przeanalizowała dużą ilość materiału i, jak oświadczyła w raporcie, nie ustaliła przyczyny rozpoczęcia AZ-5. Nie ma też powodu by szukać przyczyny. Reaktor po prostu miał być wyłączony na zakończenie eksperymentu.
Ten artykuł to tylko stub. Pomóż projektowi Czarnobyl Wiki, rozbudowując go. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź dyskusję.
